Het arbeidsvoorwaardengesprek! Je hebt er al een hele sollicitatieprocedure op zitten. Het begon allemaal met het versturen van je cv in combinatie met een motivatiebrief. Nu, verschillende ronden verder, ben je aangekomen bij het arbeidsvoorwaardengesprek. Maar wat is dat eigenlijk? Wat wordt er daar van je verwacht? Hoe haal je daaruit wat je wilt?
Wat is een arbeidsvoorwaardengesprek? En hoe belangrijk is dit gesprek eigenlijk?
Een gesprek dat invloed kan hebben op je hele leven! Veel mensen onderschatten dat. Hieronder enkele inzichten.
Een relatief kleine verhoging heeft op lange termijn grote effecten
Een arbeidsvoorwaardengesprek is een belangrijk onderdeel van de sollicitatieprocedure. Tijdens dit gesprek worden de arbeidsvoorwaarden besproken. Denk hierbij aan de hoogte van jouw salaris, het aantal uur dat je gaat werken, de hoeveelheid vakantiedagen, etc. Het moment dus een hoger salaris te onderhandelen.
Veel mensen onderschatten wat de impact is van een relatieve kleine verhoging. Wat men vergeet is dat het extra geld elke maand weer extra wordt bijgeschreven op je rekening. Daarbij komt dat de verhoging die je nu pakt de basis vormt voor eventuele toekomstige salarisverhogingen.
Wat denk jij dat een verhoging van 500 euro per maand betekent op lange termijn?
Een snelle berekening:
Stel je voor: je werkt nog 30 jaar en elk jaar stijgt je loon gemiddeld met 3% (huidige gemiddelde stijging) .
Wat betekent die 500 euro extra per maand dan?
500 euro x 12 = 6.000 euro per jaar.
6000 euro * 30 * (1 + 0.03) = 285.000 euro aan extra inkomsten!!
In dit alles is een mogelijke 13de maand en vakantiegeld niet meegenomen. Als we dat doen kan het totaalbedrag mogelijk oplopen tot 300.000 euro! Hierin hebben we ook niet meegenomen dat als je solliciteert op je nieuwe baan er vaak rekening wordt gehouden met je vorige salaris.
Dus ook wanneer je weer opnieuw solliciteert neem je het voordeel van 500 euro mee. Sterker nog: grote kans dat je nog een extra verhoging meepakt. Mits je onderhandelt over je salaris natuurlijk! Al met al kan je stellen dat een arbeidsvoorwaardengesprek op lange termijn om veel geld gaat. Dus niet zomaar een gesprek. Een gesprek waarbij het belangrijk is dat je er het maximale uithaalt.
Je komt er achter dat je collega’s veel meer verdienen..
Je komt er later achter dat je collega’s veel meer verdienen. Oftewel voor hetzelfde werk veel beter betaald krijgen dan jij. Een scenario dat helaas veel voorkomt. Het doet erg veel met mensen. Het zorg dan ook vaak voor spanningen op werk en zelfs in privésfeer. Variërend van ongewaardeerd voelen tot aan zakelijke relaties die onder spanningen komen te staan. Hierbij geldt voorkomen is beter dan genezen. Ook veel makkelijker zoals je hieronder kunt lezen.
Onderhandelen over je salaris gaat veel gemakkelijker tijdens de sollicitatie dan wanneer je al ergens werkt..
Een arbeidsvoorwaardengesprek lijkt ingewikkeld.. tussentijds je arbeidsvoorwaarden veranderen dat is pas ingewikkeld! In veel organisaties is het zo dat wat je erbij krijgt per jaar is gestandaardiseerd afhankelijk van je functioneren. Bijvoorbeeld een extra trede per jaar. En bij heel goed functioneren 2 treden. Deze stappen maak je allemaal op basis van wat je hebt onderhandeld op het moment dat je binnen kwam. Oftewel tijdens het arbeidsvoorwaarden gesprek. Mocht je nu willen afwijken van deze standaard regels dan wordt het vaak heel ingewikkeld. Ook al krijg je veel minder betaald voor hetzelfde werk als je collega’s.
De uitdaging zit hem namelijk in het feit: waarom zouden ze jou er ineens 4 treden bij geven? En je andere collega’s maar 1? Hoe kunnen ze dat intern uitleggen? Voordat ze het weten voelt iedereen zich ondergewaardeerd. Je ziet dan ook dat veel organisaties er voor kiezen minimaal af te wijken van de standaard werkwijze. Ondanks dat jij mogelijk recht zou hebben op meer. Ook hier geldt dus: beter voorkomen dan genezen. Zorg dat je gelijk betaald krijgt wat je waard bent!
Je voert niet zoveel salarisonderhandelingen. Laat dus geen kansen schieten!
Waarschijnlijk is het wel duidelijk dat je tijdens een arbeidsvoorwaardengesprek geld kan verdienen. Waarom is dit komende gesprek van jou dan ook zo belangrijk? Omdat je niet zoveel kansen hebt om een stap in voorwaarden te maken! Zo veel arbeidsvoorwaardengesprekken voer je namelijk niet in je leven. Je kan dus beter maar elk moment aan te pakken om het maximale eruit te halen. Met maximale bedoelen wij niet met gestrekt been erin. Maar maximaal gelet op de omstandigheden. Omstandigheden die in elke situatie weer uniek zijn. Dat is waar wij in zijn gespecialiseerd.
Wat kan je verwachten tijdens een gesprek over arbeidsvoorwaarden?
Tijdens het arbeidsvoorwaarden gesprek bespreek je eigenlijk alle verschillende voorwaarden. Je bespreekt de primaire voorwaarden zoals je werkdagen, het aantal vakanties en natuurlijk het salaris. Maar ook secundaire voorwaarden, zoals opleidingsmogelijkheden of reiskosten, zijn onderdeel van het gesprek. Het gesprek wordt vaak gevoerd door iemand van HR. Dit is echter ook weer afhankelijk van de organisatie waarbij je solliciteert.
Hoe het gesprek verloopt is afhankelijk van eerdere communicatie. Zo kan het zijn dat je reeds voorstel hebt ontvangen. Het kan echter ook zijn dat je dit nog moet ontvangen.
A) Voorstel reeds ontvangen
In dit geval zal je (toekomstige) werkgever benieuwd zijn wat je van het voorstel vindt. Het is aan jou om een gepaste reactie te geven. De wijze waarop je dit doet zal bepalend zijn voor het verdere verloop van de onderhandeling.
B) Arbeidsvoorwaarden ga je tijdens het gesprek ontvangen
In dit scenario ga je tijdens het gesprek een voorstel ontvangen. Dit kan een voorstel zijn wat een reactie is op jouw voorstel of een initieel voorstel. Een spannend moment dus. Ook in dit geval is het zeer belangrijk gepast te reageren en eveneens bepalend voor het verloop van de verdere onderhandeling.
C) Je gaat zelf reageren op eerder ontvangen voorstel
Het kan ook het geval zijn dat je reeds een voorstel hebt ontvangen en dat je zelf jouw tegenvoorstel gaat doen tijdens het gesprek. Eveneens een spannend moment. Waar de wijze waarop je jouw tegenvoorstel gaat doen, is ook nu, cruciaal is voor een verder verloop van je onderhandelingen.
Zoals je uit bovenstaande kunt opmaken is de wijze waarop je iets brengt, dan wel op iets reageert van cruciaal belang voor de verder onderhandeling. Het is dan ook belangrijk dat je niet alleen op de inhoud focust: wat wil je eigenlijk zeggen. Maar ook vooral hoe je het gaat zeggen. Denk daarbij het inhoud, tonatie, snelheid van spreken etc.
Echter alvorens dit alles te kunnen doen is het ook belangrijk om voor jezelf te weten wat je wilt en wat je denkt dat er mogelijk is. Op basis hiervan kan je dan een plan maken.
Hoe bereid je je voor op een arbeidsvoorwaardengesprek?
Het gaat niet alleen om het salaris, maar om het hele pakket: primaire arbeidsvoorwaarden, secundaire voordelen en andere overeenkomsten. Voordat je plaatsneemt tegenover jouw (potentieel nieuwe) werkgever, is het cruciaal om je huiswerk te hebben gedaan. Onderschat het belang van dit voorbereidende werk niet. Bij het onderhandelen gaat 90% van de tijd naar het voorbereiden. De overige 10% is voor de onderhandeling zelf.
1# Juiste mindset
Het belang van de juiste mindset is bij de meeste mensen wel bekend. Een goed voorbeeld hiervan is in de sport. Een winnaar is over het algemeen bereid om net dat extra stapje te zetten, op het beslissende moment nog wat dieper te gaan of net iets langer vol te houden. Voor onderhandelen gelden dezelfde regels. Ook daarbij zullen er momenten zijn dat je er moet staan. Momenten waarop jij moet besluiten: ga ik er nog voor of laat ik het gaan? Momenten die bepalend zijn voor de uitkomst van jouw salarisonderhandeling en of jij betaald krijgt wat je waard bent. Zorg dat ook dat je met de juiste mindset het gesprek ingaat. Het begint al bij het voorbereiden: neem jij wel of niet de tijd om het gesprek goed voor te bereiden? Lees hier meer over hoe je jouw onderhandelmindset creëert.
2# Onderzoek wat je waard bent
Het is belangrijk voorafgaand aan je arbeidsvoorwaardengesprek te onderzoeken wat je waard bent. Met dit inzicht kun je beter vaststellen welke voorwaarden je minimaal wilt hebben. Het is belangrijk dat je dit onderzoek eerst doet. Dit helpt je namelijk om het ankereffect te voorkomen en kritisch te blijven naar het aanbod van je potentiële werkgever. Onderzoeken naar wat je waard bent, kan op verschillende manieren. Zo zijn er verschillende websites waarbij je een indruk kunt krijgen wat mensen in vergelijkbare functies betaald krijgen. Daarnaast kun je bijvoorbeeld ook contact zoeken met mensen uit je netwerk die vergelijkbare functies bekleden of hebben bekleed. Door helder te hebben wat je waard bent, ben je beter in staat objectief te kijken naar het aanbod dat je van je potentiële werkgever zult krijgen. Het helpt je om te bepalen of je een realistisch salaris krijgt aangeboden. Daarnaast kun je op basis van deze informatie zelf een realistisch voorstel voorbereiden.
3# Onderzoek welke voorwaarden er worden geboden
Nu je duidelijk hebt wat je waard bent, kun je gemakkelijker een oordeel vellen over wat je (toekomstige) werkgever je te bieden heeft. Het is daarbij echter wel belangrijk om eerst helder te hebben wat de “standaard” arbeidsvoorwaarden zijn. Onderzoek of het bedrijf waar je solliciteert een cao hanteert. Zo’n cao kan een duidelijk beeld geven van wat je minimaal mag verwachten qua vakantiedagen, salarisonderhandeling en andere arbeidsvoorwaarden. Hoewel een cao vaste afspraken bevat, is er vaak ruimte voor onderhandelingen. Mocht de organisatie geen cao hebben, dan is het wat ingewikkelder. Dan ben je meer aangewezen op het onderzoek dat je hebt gedaan bij stap 2. Daarnaast worden je gesprekken met je potentiële werkgever dus nog belangrijker. Tijdens die gesprekken kan je nog meer duidelijkheid krijgen over de standaard voorwaarden.
Bij het inventariseren van de verschillende arbeidsvoorwaarden kun je denken aan onderstaande voorwaarden.
Primaire arbeidsvoorwaarden
Dit zijn de basisafspraken die je maakt. Primaire arbeidsvoorwaarden als:
- Salaris
- Arbeidsduur
- Werktijden
Naast de primaire arbeidsvoorwaarden zijn er verschillende secundaire arbeidsvoorwaarden. Het lijkt dat deze minder belangrijk zijn. Niets is echter minder waar. Het gehele pakket van arbeidsvoorwaarden is bepalend voor de kwaliteit van het aanbod.
Secundaire arbeidsvoorwaarden
Dit zijn extra afspraken, boven op jouw primaire voorwaarden. Afhankelijk van het type werk dat je doet, kan dit erg verschillen. Hieronder zie je enkele willekeurige secundaire arbeidsvoorwaarden opgesomd.
- Bonusregeling
- Collectieve ziektekostenverzekering
- Flexibele werktijden
- Levensloopregeling
- Opleidingsbudget
- Reiskostenvergoeding
- Lease auto
- Telefoonkostenvergoeding
- Winstdeling
Probeer een zo volledig mogelijk overzicht te krijgen van de voorwaarden die jou mogelijk worden geboden. Op basis daarvan kan je namelijk je eigen optimale pakket uitwerken.
4# Bepaal welke voorwaarden voor jou belangrijk zijn
Voor alle voorwaarden geldt dat het cruciaal is om voorafgaand aan het gesprek over arbeidsvoorwaarden te bepalen wat je graag wilt hebben. Stel daarom een lijst op met jouw wensen. Maak daarbij onderscheid tussen: wat je minimaal wilt hebben, wat leuk zou zijn om te krijgen, en wat fantastisch zou zijn. Door dit vooraf te bepalen, dwing je jezelf om vooraf keuzes te maken – keuzes die je nu in alle rust kunt overwegen. Het zou onprettig zijn als je tijdens het gesprek overhaast moet beslissen.
Door dit vooraf te doen, zal je gesprekspartner merken dat je goed voorbereid bent, wat ervoor zorgt dat ze je veel serieuzer zullen nemen, ook in wat ze je aanbieden.
Het is belangrijk dat je bij het opstellen van jouw wensenlijst verder kijkt dan alleen het salaris. Ook secundaire arbeidsvoorwaarden zijn van groot belang. Bedenk wel dat het later verhogen van je salaris moeilijker is dan bijvoorbeeld het aanpassen van bepaalde secundaire voorwaarden zoals een opleidingsbudget.
Een essentiële vraag die je jezelf moet stellen vóór het arbeidsvoorwaardengesprek is de duur van het contract. Ben je op zoek naar iets tijdelijks, of ambieer je een langetermijnverbintenis? Ook het al dan niet hebben van een proeftijd kan invloed hebben op jouw keuze. Door van tevoren over deze zaken na te denken, voorkom je verrassingen en ben je beter in staat te onderhandelen over voor jou belangrijke voorwaarden.
5# Stel een onderhandelingsplan op
Nu je alle informatie hebt verzameld, is het van belang deze te integreren in een onderhandelingsplan. Dit plan bestaat uit verschillende onderdelen.
A) Dealstory:
Dit is het het verhaal achter jouw gewenste arbeidsvoorwaarden: waarom vindt jij dat je recht hebt op iets. Dit moet een verhaal zijn wat je kan dromen. Je stelt dit uiteindelijk zo op dat je (potentiële) werkgever je alleen maar kan begrijpen. Dat is wat anders dan dat je ook gelijk krijgt wat je wilt.
B) Jouw wensen:
Op basis van jouw vooronderzoek stel je 3 verschillende arbeidsvoorwaardenpakketten samen. Afhankelijk van de gekozen strategie ga je deze inzetten.
C) Stappenplan:
Nu de basis er ligt stel je een stappenplan op. In dit stappenplan neem je onderstaande onderwerpen op:
– Welke touchpoints ga je hebben? Oftewel wanneer heb je contact met je (potentiële) werkgever. Het zijn namelijk deze momenten dat jij de andere partij zal moeten beïnvloeden om tot het gewenste resultaat te komen. Het is daarbij belangrijk voldoende momenten te creëren. Je kan hier niet vroeg genoeg tijdens het solliciteren mee beginnen.
– Op welke wijze ga je deze touchpoints invullen? Oftewel, hoe ga je communiceren. Via de mail, telefoon, live gesprek of juist indirect via iemand anders? Het is belangrijk dat je hier de juiste keuzes maakt.
– Wat ga je communiceren? Hierbij is het belangrijk om te bepalen wat je op de verschillende momenten wilt communiceren. Door hier de juiste afstemming te vinden zorg je voor de optimale salarisonderhandeling.
Dit plan zorgt voor de juiste voorbereiding.
6# Oefen het arbeidsvoorwaardengesprek
Nu je alle voorbereidingen hebt getroffen, is het oefenen van het arbeidsvoorwaardengesprek een belangrijke stap. Het kan onwennig aanvoelen om dit te doen, maar het versterkt je positie aanzienlijk. Je wilt immers dat de andere partij merkt dat je goed voorbereid bent – wat ook zo is. Dit zal respect afdwingen en uiteindelijk zal het je helpen meer uit de onderhandeling te halen.
Oefen je nu alleen het arbeidsvoorwaardengesprek? Nee ook alle tussenliggende touchpoints zal je moeten oefenen. Afhankelijk van je gekozen strategie kan dit betekenen dat je meerdere gesprekken zal moeten voorbereiden. Het kan echter ook zo zijn dat je alleen nog een extra mail zal opstellen.
7# Voer jouw onderhandelplan uit!
De laatste stap bestaat uit het werkelijk uitvoeren van je onderhandelplan. Onderdeel daarvan is natuurlijk het arbeidsvoorwaardengesprek.
Heel veel succes met de voorbereiding. Mocht je nog met vragen zitten schroom dat niet om contact op te nemen. Laat in iedergeval geen kans onbenut om te onderhandelen over jouw arbeidsvoorwaarden!
Tips voor het arbeidsvoorwaardengesprek: Wat moet je nu vooral wel en wat vooral niet doen?
Als starter heb je tijdens het gesprek over arbeidsvoorwaarden enkele do’s en don’ts.
Do’s:
- Bereid je arbeidsvoorwaardengesprek grondig voor. Bepaal van tevoren wat je wilt bereiken en zorg dat je onderhandelingsplan klaarligt.
- Bereid je voor op mogelijke vragen en oefen je antwoorden.
- Draag gepaste kleding die jouw professionele positie ondersteunt.
- Zorg dat je uitgerust en op tijd bent, zodat je scherp bent tijdens het gesprek.
- Gedraag je professioneel tijdens het onderhandelen en pas je gedrag aan op dat van je gesprekspartner.
Don’ts:
- Laat je niet uit het veld slaan door een eerste afwijzing. Het is gebruikelijk dat een verzoek tot salarisverhoging initieel wordt afgewezen.
- Ga niet direct akkoord met het eerste voorstel. Je kunt altijd vragen om bedenktijd.
- Vrees niet voor het onderhandelingsproces. Het is ieders recht om te onderhandelen over salaris.
- Wijs een voorstel niet te snel af. Gebruik termen die aangeven dat je het voorstel onvoldoende vindt, zonder het direct af te wijzen.
- Focus niet alleen op het salaris. Overweeg ook andere secundaire arbeidsvoorwaarden zoals reiskostenvergoeding, bonusregelingen, vakantiedagen en winstdeling.
