Het is een hardnekkig probleem: vrouwen verdienen gemiddeld nog steeds minder dan mannen. Zelfs in 2025 bestaat er in Nederland een loonkloof die niet volledig verklaard kan worden door verschillen in werkervaring, sector of opleidingsniveau. Een deel van de verklaring ligt in het systeem, maar ook in de manier waarop vrouwen deelnemen aan salarisonderhandelingen en arbeidsvoorwaardengesprekken. In dit artikel onderzoeken we de oorzaken van die kloof – én wat vrouwen zelf kunnen doen om hun positie te versterken.
De feiten: wat laat de loonkloof zien?
Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verdienden vrouwen in 2024 gemiddeld 10,5% minder dan mannen in vergelijkbare functies binnen het bedrijfsleven. In de publieke sector is die kloof kleiner, maar nog steeds aanwezig. Gecorrigeerd voor deeltijdwerk, opleidingsniveau en werkervaring blijft er nog altijd een ‘onverklaard verschil’ over. Dat betekent: zelfs bij gelijke functie, ervaring en achtergrond verdienen vrouwen structureel minder salaris dan mannen.
Oorzaken van de loonkloof
De loonkloof is complex en wordt beïnvloed door meerdere factoren. Enkele belangrijke oorzaken zijn:
- Onderbrekingen in de loopbaan: Vrouwen nemen vaker onbetaald verlof of werken tijdelijk minder door zorgtaken.
- Sector- en functiekeuze: Vrouwen zijn relatief vaker vertegenwoordigd in sectoren met lagere salarisschalen (zoals zorg en onderwijs).
- Stereotiepe aannames: Werkgevers kunnen – vaak onbewust – lagere salarissen bieden aan vrouwen vanwege vooroordelen over ambitie of onderhandelingsbereidheid.
- Bescheidenheid bij onderhandelen: Vrouwen stellen minder vaak een tegenbod of starten het arbeidsvoorwaardengesprek minder assertief dan mannen.
Hoe salarisonderhandelingen bijdragen aan het verschil
Onderzoek toont aan dat vrouwen minder vaak onderhandelen over hun salaris. Als ze het wél doen, worden ze daar soms negatief op beoordeeld. Deze zogeheten “backlash” is een sociaal mechanisme waarbij assertieve vrouwen als ‘moeilijk’ worden gezien, terwijl assertieve mannen als ‘daadkrachtig’ worden geprezen.
Toch is onderhandelen over salaris en arbeidsvoorwaarden essentieel om gelijke kansen te creëren. Want het eerste aanbod dat je krijgt, is zelden het beste. Juist door het gesprek aan te gaan tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek kun je invloed uitoefenen op je startsalaris – en dus op je toekomstige inkomensontwikkeling.
Wat kun je er zelf aan doen? 5 strategieën die werken
1. Ken je marktwaarde
Het begint met goede voorbereiding. Onderzoek wat een gangbaar salaris is voor jouw functie, opleidingsniveau en ervaring. Gebruik bronnen zoals Glassdoor, Loonwijzer of sectorale CAO’s. Dit geeft je niet alleen houvast tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek, maar voorkomt ook dat je jezelf onderwaardeert.
2. Bereid je salarisonderhandeling voor als een gesprek, niet als een gevecht
Je hoeft niet te schreeuwen om gehoord te worden. Een goed opgebouwde salarisonderhandeling is zakelijk, rustig en professioneel. Leg uit waarom jij bepaalde arbeidsvoorwaarden belangrijk vindt, en verbind je voorstel aan concrete prestaties, resultaten of marktgegevens. Laat zien dat je meedenkt met de organisatie, maar ook bewust bent van je eigen toegevoegde waarde.
3. Vraag door – ook bij een “nee”
Krijg je tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek te horen dat er “geen ruimte” is? Vraag dan door. Wat betekent dat precies? Geldt dat alleen voor basissalaris? Hoe zit het met bonussen, opleidingsbudget, of groei in de toekomst? Een “nee” op het ene vlak kan een opening zijn voor iets anders.
4. Gebruik rolmodellen
Bespreek salarisonderhandelingen met andere vrouwen in je netwerk. Hoe hebben zij dat aangepakt? Wat werkte wel – en wat niet? Door ervaringen te delen, normaliseer je het onderwerp én bouw je aan je zelfvertrouwen. Salaris is geen taboe. Het is een onderdeel van je professionele ontwikkeling.
5. Pak het moment
Het ideale moment om te onderhandelen is bij het aannemen van een nieuwe functie, bij promotie of bij een verandering in verantwoordelijkheden. Veel vrouwen wachten te lang met het voeren van een arbeidsvoorwaardengesprek. Besef: elk jaar dat je te laag start, werkt door in je hele loopbaan. Wacht dus niet tot het ‘perfecte’ moment – creëer het zelf.
Wat werkgevers kunnen doen
Hoewel vrouwen zelf stappen kunnen zetten, ligt er ook een grote verantwoordelijkheid bij werkgevers. Transparantie in salarisschalen, objectieve beoordelingscriteria, bewustwordingstrainingen en gelijke doorgroeikansen zijn cruciale factoren om de loonkloof structureel te dichten. Werkgevers die hier actief op inzetten, trekken niet alleen talent aan, maar bouwen ook aan een inclusieve bedrijfscultuur.
Je bent niet alleen
Het kan spannend zijn om over salaris te beginnen. Maar weet dat je niet de enige bent. Steeds meer vrouwen worden zich bewust van hun positie én nemen het initiatief om te onderhandelen over eerlijke arbeidsvoorwaarden. En het loont. Letterlijk én figuurlijk.
Samenvattend
- Vrouwen verdienen gemiddeld nog steeds minder dan mannen, ook bij gelijke functie.
- Een deel van het verschil ligt in het ontbreken of vermijden van salarisonderhandelingen.
- Door goed voorbereid het arbeidsvoorwaardengesprek in te gaan, vergroot je je kansen op een eerlijke beloning.
- Werkgevers hebben ook een rol in het creëren van gelijke kansen en beloningsstructuren.
Tot slot
De loonkloof is geen onvermijdelijk gegeven. Het is een resultaat van gewoontes, aannames en systemen – en die kunnen veranderen. Door te investeren in je onderhandelingsvaardigheden, het gesprek aan te gaan en je bewust te zijn van je eigen waarde, neem je zelf de regie. En dat is de eerste stap naar echte gelijkwaardigheid.
Wil je sterker staan in je volgende salarisonderhandeling? Ik help je graag met gerichte coaching, feedback op je voorbereiding en praktische strategieën voor het arbeidsvoorwaardengesprek. Samen zorgen we dat jij krijgt wat je waard bent.
