Het arbeidsvoorwaardengesprek

Het arbeidsvoorwaardengesprek! Je hebt er al een hele sollicitatieprocedure op zitten. Het begon allemaal met het versturen van je cv in combinatie met een motivatiebrief. Nu, verschillende ronden verder, ben je aangekomen bij het arbeidsvoorwaardengesprek. Maar wat is dat eigenlijk? Wat wordt er daar van je verwacht? Hoe haal je daaruit wat je wilt?

Wat is een arbeidsvoorwaardengesprek?

Een arbeidsvoorwaardengesprek is een belangrijk onderdeel van de sollicitatieprocedure. Tijdens dit gesprek worden de arbeidsvoorwaarden besproken. Denk hierbij aan de hoogte van jouw salaris, het aantal uur dat je gaat werken, de hoeveelheid vakantiedagen, etc. Verschillende arbeidsvoorwaarden zijn vaak voor alle medewerkers binnen het bedrijf gelijk. Bijvoorbeeld doordat de organisatie is aangesloten bij een bepaalde CAO. Daarentegen kunnen veel arbeidsvoorwaarden wel worden onderhandeld. Een arbeidsvoorwaardengesprek kan je dan ook vergelijken met een salarisonderhandeling. Een arbeidsvoorwaardengesprek eindigt vaak in een contract waarin alle arbeidsvoorwaarden zijn opgenomen. Vandaar dat het ook nog wel eens een contractonderhandeling wordt genoemd.

Wat kan je verwachten tijdens een gesprek over arbeidsvoorwaarden?

Het arbeidsvoorwaardengesprek draait, zoals de naam al aangeeft, om arbeidsvoorwaarden. Je bespreekt de primaire voorwaarden zoals je werkdagen, het aantal vakanties en natuurlijk het salaris. Maar ook secundaire voorwaarden, zoals opleidingsmogelijkheden of reiskosten, zijn onderdeel van het gesprek. Het is dus belangrijk dat je helder hebt wat je uit het gesprek wilt halen. Welke voorwaarden vind jij belangrijk en welke minder? Ondanks dat het salaris erg belangrijk is, is dit niet het enige waarover je onderhandelt.

Het gesprek wordt vaak gevoerd door iemand van HR. Dit is echter ook weer afhankelijk van de organisatie waarbij je solliciteert. Daarbij speelt ook een rol of je bij een nieuwe werkgever solliciteert of dat je onderhandelt met jouw huidige werkgever. Alvorens je het gesprek aangaat, is het wel belangrijk om te weten wie je voor je hebt. Dat is namelijk belangrijk om te bepalen hoe je het gesprek gaat aanpakken.

Hoe bereid je je voor op een arbeidsvoorwaardengesprek?

Een arbeidsvoorwaardengesprek is niet zomaar een gesprek. Het gaat niet alleen om het salaris, maar om het hele pakket: primaire arbeidsvoorwaarden, secundaire voordelen en andere overeenkomsten. Voordat je plaatsneemt tegenover jouw (potentieel nieuwe) werkgever, is het cruciaal om je huiswerk te hebben gedaan. Onderschat het belang van dit voorbereidende werk niet. Bij het onderhandelen gaat 90% van de tijd naar het voorbereiden. De overige 10% is voor de onderhandeling zelf.

1# Juiste mindset

Het belang van de juiste mindset is bij de meeste mensen wel bekend. Een goed voorbeeld hiervan is in de sport. Een winnaar is over het algemeen bereid om net dat extra stapje te zetten, op het beslissende moment nog wat dieper te gaan of net iets langer vol te houden. Voor onderhandelen gelden dezelfde regels. Ook daarbij zullen er momenten zijn dat je er moet staan. Momenten waarop jij moet besluiten: ga ik er nog voor of laat ik het gaan? Momenten die bepalend zijn voor de uitkomst van jouw salarisonderhandeling en of jij betaald krijgt wat je waard bent. Zorg dat ook dat je met de juiste mindset het gesprek ingaat. Het begint al bij het voorbereiden: neem jij wel of niet de tijd om het gesprek goed voor te bereiden? Lees hier meer over hoe je jouw onderhandelmindset creëert.

2# Onderzoek wat je waard bent

Het is belangrijk voorafgaand aan je arbeidsvoorwaardengesprek te onderzoeken wat je waard bent. Met dit inzicht kun je beter vaststellen welke voorwaarden je minimaal wilt hebben. Het is belangrijk dat je dit onderzoek eerst doet. Dit helpt je namelijk om het ankereffect te voorkomen en kritisch te blijven naar het aanbod van je potentiële werkgever. Onderzoeken naar wat je waard bent, kan op verschillende manieren. Zo zijn er verschillende websites waarbij je een indruk kunt krijgen wat mensen in vergelijkbare functies betaald krijgen. Daarnaast kun je bijvoorbeeld ook contact zoeken met mensen uit je netwerk die vergelijkbare functies bekleden of hebben bekleed. Door helder te hebben wat je waard bent, ben je beter in staat objectief te kijken naar het aanbod dat je van je potentiële werkgever zult krijgen. Het helpt je om te bepalen of je een realistisch salaris krijgt aangeboden. Daarnaast kun je op basis van deze informatie zelf een realistisch voorstel voorbereiden.

3# Onderzoek welke voorwaarden er worden geboden

Nu je duidelijk hebt wat je waard bent, kun je gemakkelijker een oordeel vellen over wat je (toekomstige) werkgever je te bieden heeft. Het is daarbij echter wel belangrijk om eerst helder te hebben wat de “standaard” arbeidsvoorwaarden zijn. Onderzoek of het bedrijf waar je solliciteert een cao hanteert. Zo’n cao kan een duidelijk beeld geven van wat je minimaal mag verwachten qua vakantiedagen, salarisonderhandeling en andere arbeidsvoorwaarden. Hoewel een cao vaak vaste afspraken bevat, is er soms ruimte voor onderhandelen. Het is dus belangrijk om goed inzicht te hebben in de cao die van toepassing is. Mocht de organisatie geen cao hebben, dan is het wat ingewikkelder. Dan ben je meer aangewezen op het onderzoek dat je hebt gedaan bij stap 2. In dat geval is die stap nog veel belangrijker.

Bij het inventariseren van de verschillende arbeidsvoorwaarden kun je denken aan onderstaande voorwaarden.

Primaire arbeidsvoorwaarden

Dit zijn de basisafspraken die je maakt. Primaire arbeidsvoorwaarden als:

Salaris
Arbeidsduur
Werktijden

Naast de primaire arbeidsvoorwaarden zijn er verschillende secundaire arbeidsvoorwaarden. Het lijkt dat deze minder belangrijk zijn. Niets is echter minder waar. Het gehele pakket van arbeidsvoorwaarden is bepalend voor de kwaliteit van het aanbod.

Secundaire arbeidsvoorwaarden

Dit zijn extra afspraken, boven op jouw primaire voorwaarden. Afhankelijk van het type werk dat je doet, kan dit erg verschillen. Hieronder zie je enkele willekeurige secundaire arbeidsvoorwaarden opgesomd.

Probeer een zo volledig mogelijk overzicht te krijgen van de voorwaarden die jou mogelijk worden geboden. Op basis daarvan kan je namelijk je eigen optimale pakket uitwerken.

4# Bepaal welke voorwaarden voor jou belangrijk zijn

Voor alle voorwaarden geldt dat het cruciaal is om voorafgaand aan het gesprek over arbeidsvoorwaarden te bepalen wat je graag wilt hebben. Stel daarom een lijst op met jouw wensen. Maak daarbij onderscheid tussen: wat je minimaal wilt hebben, wat leuk zou zijn om te krijgen, en wat fantastisch zou zijn. Door dit vooraf te bepalen, dwing je jezelf om vooraf keuzes te maken – keuzes die je nu in alle rust kunt overwegen. Het zou onprettig zijn als je tijdens het gesprek overhaast moet beslissen.

Door dit vooraf te doen, zal je gesprekspartner merken dat je goed voorbereid bent, wat ervoor zorgt dat ze je veel serieuzer zullen nemen, ook in wat ze je aanbieden.

Het is belangrijk dat je bij het opstellen van jouw wensenlijst verder kijkt dan alleen het salaris. Ook secundaire arbeidsvoorwaarden zijn van groot belang. Bedenk wel dat het later verhogen van je salaris moeilijker is dan bijvoorbeeld het aanpassen van bepaalde secundaire voorwaarden zoals een opleidingsbudget.

Een essentiële vraag die je jezelf moet stellen vóór het arbeidsvoorwaardengesprek is de duur van het contract. Ben je op zoek naar iets tijdelijks, of ambieer je een langetermijnverbintenis? Ook het al dan niet hebben van een proeftijd kan invloed hebben op jouw keuze. Door van tevoren over deze zaken na te denken, voorkom je verrassingen en ben je beter in staat te onderhandelen over voor jou belangrijke voorwaarden.

5# Stel een onderhandelingsplan op

Nu je alle informatie hebt verzameld, is het van belang deze te integreren in een onderhandelingsplan. Met dit plan ga je goed voorbereid het gesprek in, waardoor je tijdens het gesprek beter in staat bent om adequaat te reageren en meer uit je onderhandeling te halen.

6# Oefen het arbeidsvoorwaardengesprek

Nu je alle voorbereidingen hebt getroffen, is het oefenen van het arbeidsvoorwaardengesprek een belangrijke stap. Het kan onwennig aanvoelen om dit te doen, maar het versterkt je positie aanzienlijk. Je wilt immers dat de andere partij merkt dat je goed voorbereid bent – wat ook zo is. Dit zal respect afdwingen en uiteindelijk zal het je helpen meer uit de onderhandeling te halen.

De bovenstaande stappen zullen je helpen om jouw gesprek over arbeidsvoorwaarden succesvol af te ronden. Vraag je je af hoe je deze stappen concreet kunt invullen? Neem dan contact met ons op. Wij helpen je graag verder.

Tips voor het arbeidsvoorwaardengesprek: Wat moet je nu vooral wel en wat vooral niet doen?

Als starter heb je tijdens het gesprek over arbeidsvoorwaarden enkele do’s en don’ts.

Do’s:

Bereid je arbeidsvoorwaardengesprek grondig voor. Bepaal van tevoren wat je wilt bereiken en zorg dat je onderhandelingsplan klaarligt.
Bereid je voor op mogelijke vragen en oefen je antwoorden.
Draag gepaste kleding die jouw professionele positie ondersteunt.
Zorg dat je uitgerust en op tijd bent, zodat je scherp bent tijdens het gesprek.
Gedraag je professioneel tijdens het onderhandelen en pas je gedrag aan op dat van je gesprekspartner.

Don’ts:

Laat je niet uit het veld slaan door een eerste afwijzing. Het is gebruikelijk dat een verzoek tot salarisverhoging initieel wordt afgewezen.
Ga niet direct akkoord met het eerste voorstel. Je kunt altijd vragen om bedenktijd.
Vrees niet voor het onderhandelingsproces. Het is ieders recht om te onderhandelen over salaris.
Wijs een voorstel niet te snel af. Gebruik termen die aangeven dat je het voorstel onvoldoende vindt, zonder het direct af te wijzen.
Focus niet alleen op het salaris. Overweeg ook andere secundaire arbeidsvoorwaarden zoals reiskostenvergoeding, bonusregelingen, vakantiedagen en winstdeling.